در چند دهه اخیر بشر به دستاوردهای شگرفی از علم ژنتیک دست یافته است . از طریق این مطالعات این حقیقت را که اجداد مشترکی با دیگر موجودات روی زمین نیای مشترک دارند مورد توجه قرارگرفته است. در ادامه به مواردی از شواهد ژنتیکی برای اثبات نیای مشترک خواهیم پرداخت.
نوزاد انسان از هر یک از والدین 3 میلیارد DNA به ارث میبرد اما نکته‌ای که وجود دارد توالی‌های ژنتیکی فرزند انسان با والدین کاملا مشابه نیست و حدود 70 جفت نوکلئوتید در 6 میلیارد تفاوت دارد. بنابراین در صورت بررسی شجره نامه تفاوت‌های ژنتیکی بین ما و اجدادمان مشاهده میکنیم که این تفاوت بیشتر و بیشتر می‌شود. برای مثال حدود 140 تفاوت بین DNA شما و 4 پدربزرگ و مادر بزرگتان، 210 تفاوت بین شما و 8 والدین پدربزرگ و ارد بزرگ‌هایتان وجود خواهد داشت. این مسئله ما را قادر می‌سازد تا میزان تنوع ژنتیکی بین دو گونه را بتوانیم محاسبه کنیم.
اگر شواهد غیرژنتیکی مورد تخمین قرار بگیردند، چنین دریافت خواهد شد که نیای مشترک انسان و شامپانزه حدود 6 میلیون سال پیش زیست می‌کرده است و با محاسبه‌ی روش تفاوت‌های ژنتیکی نیز به رقمی خواهمی رسید که به صورت قابل توجهی به این عدد نزدیک است.
همه ما در بدن‌هایمان جای زخم‌هایی وجود دارد که از رویدادهای گذشته باقی مانده است. کدهای DNA نیز دارای اسکارهایی سات که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. اسکار‌های DNA با حذف یا قراردادن یک بلوک ار بازی‌ها، ایجاد میشوند. از آن جهت که ما در خود تعداد زیادی نوکلئوتید (در پایه صدها هزار) درکنار یکدیگر داریم، میتوان آن‌ها را به صورت دقیقی مورد شناسایی قرار داد و رهگیری کرد. به همین علت این توالی را میتوان به عنوان یک شناسه تاریخی مورد استفاده قرار داد. اگر انسان همان اسکاری را که شامپانزه‌ها و اورانگوتان‌ها را دارند داشته باشد، بنابراین حذف و یا جایگزین کردن این اسکار‌ها، باید به قبل از جدا شدن گونه‌های ما از نیای مشترکمان برگردد.
شواهد ژنتیکی مسئله گسترده‌ای ست که در این نوشتار مرور خلاصه‌ای بر آن داشتیم. اگر به این حوزه و همچنین ژنتیک تکاملی علاقه مند هستید برای مطالعه بیشتر میتوانید به سایت‌های زیر مراجعه فرمایید:
- https://mowazi.ir/%da%98%d9%86%d8%aa%db%8c%da%a9-%d8%aa%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%84%db%8c/
- https://www.nature.com/articles/hdy2008شز14#:~:text=The%20genetic%20evidence%3A%20regional%20differences,inferences%20about%20our%20evolutionary%20history.
- https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsbl.2020.0070